رژیم فستینگ چیست؟ مزایا، معایب و تفاوت آن با رژیم کتوژنیک

رژیم فستینگ طبق اطلاعات جمع‌آوری شده در مورد سبک زندگی سالم یکی از بهترین و مطمئن‌ترین الگوهای غذایی در جامعه از نظر علم تغذیه برای کاهش وزن است. در سال‌های اخیر با پیشرفت تکنولوژی، اکثر مردم به دلیل سبک غلط زندگی و کم تحرکی، با مشکل چاقی مواجه شده‌اند اما رژیم‌های غذایی مختلفی نیز وجود دارند که افراد دارای اضافه وزن به کمک آنها می‌توانند وزن خود را کنترل کنند.

از جمله رژیم‌هایی که امروزه بسیار مطرح شده‌اند و طرفداران بسیاری نیز دارند؛ رژیم فستینگ و رژیم کتوژنیک است که هر کدام ویژگی‌ها و اثرات مختلفی برعملکرد بدن ما دارند در زبان انگلیسی، کلمه Fasting معادل کلمه روزه در زبان فارسی می‌باشد. در این مقاله به بررسی رژیم فستینگ، مزایا و معایب آن و همچنین مقایسه آن با رژیم کتوژنیک می‌پردازیم.

رژیم فستینگ چیست؟

در رژیم فستینگ، بدن در شرایطی مشابه روزه‌ داری قرار می‌گیرد و برای عملکرد خود به دنبال منابع انرژی جایگزین می‌گردد. در ابتدا، ذخایر گلیکوژن موجود در کبد و عضلات مصرف می‌شوند. سپس، انرژی ذخیره شده در چربی‌ها آزاد می‌شوند و بدن به جای استفاده از انرژی مواد غذایی، از این ترکیبات استفاده می‌کند که در نهایت این فرآیند منجر به کاهش وزن و لاغری می‌شود.

انواع رژیم فستینگ

رژیم فستینگ بر اساس مدت‌زمانی که شخص نباید مواد کالری‌دار مصرف کند، به سه نوع تقسیم می‌شود که عبارتند از:

مزایای رژیم فستینگ

رژیم فستینگ، همچون دیگر الگوهای غذایی، مزایا و معایب خاص خود را دارد اما اگر به طور صحیح اجرا شود می تواند فواید زیادی برای سلامتی به دنبال داشته باشد. اگر در طول این رژیم از مواد غذایی سالم و مفید استفاده کنید و مصرف مواد غذایی مضر مانند نمک و چربی یا مواد قندی را بسیار محدود کنید، تاثیرات شگفت‌انگیز این رژیم را مشاهده می‌کنید. برخی مزایای رژیم لاغری فستینگ عبارتند از:

1. کاهش وزن

رژیم فستینگ با محدودیت زمانی در خوردن، به طور طبیعی باعث کاهش وزن می‌شود. چون بدن برای تأمین انرژی خود از چربی‌های ذخیره شده استفاده می‌کند، وزن بدن سریع‌تر از حالت معمول کم می‌شود. در این رژیم، فرد صدها کالری در روز کمتر دریافت می‌کند که این دریافت کمتر انرژی، می‌تواند باعث کاهش وزن حدودی 250 تا 500 گرم در هفته شود.

2. بهبود سلامت قلب

برخی تحقیقات نشان داده است که رژیم فستینگ منجر به افزایش سوخت و ساز بدن می‌شود و می‌تواند فشار خون و کلسترول خون را کاهش دهد. کاهش فشار خون و کلسترول خون سطح سلامتی قلب و عروق را به طور قابل توجهی ارتقا می‌دهد که این موضوع باعث افزایش طول عمر افراد نیز می‌شود.

3. افزایش مقاومت در برابر بیماری

طی برخی مطالعات به عمل آمده، رژیم‌های فستینگ، مقاومت به انسولین را کاهش می‌دهند و هورمون‌های آزاد شده توسط سلول‌های چربی را کنترل می‌کنند. در نتیجه به بهبود مقاومت بدن در برابر برخی بیماری‌ها مانند دیابت و التهابات بدن کمک می‌کنند.

4. سادگی و اجرای آسان

رژیم فستینگ بر خلاف بسیاری از رژیم‌های غذایی که بر اندازه‌گیری مواد غذایی و کالری مصرفی تمرکز دارند، معمولاً به راحتی قابل اجراست و نیازی به شمارش کالری یا محاسبه میزان مصرف غذا ندارد. این امر برای بسیاری از افراد که دنبال یک روش ساده و کارآمد برای کنترل وزن و بهبود سلامتی هستند، جذاب است.

معایب رژیم فستینگ

بدون شک، رژیم فستینگ نیز همانند دیگر رژیم‌ها می‌تواند معایب و خطراتی به همراه داشته باشد که در سلامتی و کیفیت زندگی افراد موثر باشند. اگر چه معایب این نوع رژیم در مقایسه با دیگر رژیم‌ها، بسیار کم و اندک عنوان شده‌اند اما برخی از معایب رژیم فستینگ عبارتند از:

1. افزایش خطر اختلالات تغذیه‌ای

محدودیت‌های زمانی مصرف غذا در رژیم فستینگ می‌تواند منجر به کاهش تنوع در تغذیه و ناتوانی در تأمین نیازهای مهم بدن شود. عدم تنوع در رژیم غذایی ممکن است به کمبود ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر و دیگر مواد مغذی اصلی منجر شود. این مشکلات می‌توانند منجر به اختلالات تغذیه‌ای مانند کاهش سطح انرژی، ضعف عمومی، مشکلات گوارشی و حتی باعث کاهش مقاومت در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها شود.

2. تأثیرات ناشی از تغییرات هورمونی

رژیم فستینگ ممکن است بر روی فعالیت هورمونی بدن تأثیر بگذارد که باعث به وجود آمدن تغییراتی در هورمون‌های مهمی مانند کورتیزول و انسولین شود. این تغییرات ممکن است باعث به وجود آمدن احساس استرس و اضطراب و در نتیجه باعث افزایش اشتها و عدم نتیجه‌گیری فرد در رژیم شود.

3. اختلال در فعالیت‌های فیزیکی روزمره

محدودیت‌های زمانی مصرف غذا ممکن است باعث اختلال در روال طبیعی زندگی روزمره فرد شود. این اختلال ممکن است باعث کاهش انرژی، افزایش خستگی، کاهش تمرکز و توجه و کاهش عملکرد فیزیکی شود. همچنین، مصرف کالری کمتر در طول روز نیز ممکن است باعث کاهش قدرت و استقامت عضلات شود.

4. تاثیر مستقیم بر سلامت روان

رژیم فستینگ می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله کاهش مصرف کالری، تغییرات هورمونی و ایجاد تغییرات در زندگی روزمره منجر به اختلالاتی در سلامت روانی افراد شود. گاهی افراد ممکن است با گرفتن این رژیم با افسردگی، اضطراب، تنش و اختلالات خواب مواجه شوند که این اختلالات می‌تواند کیفیت زندگی آن‌ها را کاهش دهد.

تفاوت رژیم فستینگ با رژیم کتوژنیک

به طور کلی، رژیم کتوژنیک، یک الگوی غذایی است که بر پایه کاهش مصرف کربوهیدرات و افزایش مصرف چربی‌ها و پروتئین‌ها استوار است تا وضعیت کتوز را برای بدن ایجاد کند اما در رژیم فستینگ، افراد تنها در یک زمان خاص مجاز به مصرف انواع مواد غذایی هستند.

اگر چه پیروی از دستورات رژیم کتوژنیک، نسبت به رژیم فستینگ کمی سخت‌تر است اما مدت زمان کاهش وزن نیز در این رژیم کمتر است. بنابراین به کسانی که تمایل دارند سریع و در عرض 2 تا 3 هفته وزن کم کنند، رژیم کتوژنیک پیشنهاد می‌شود.

در حالی که هر دو روش به مدیریت وزن سالم کمک می‌کنند، اما در ماهیت و عوارض جانبی احتمالی، متفاوت هستند. رژیم کتو ممکن است با خطرات بالقوه سلامتی مانند مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع همراه باشد. رژیم فستینگ، در حالی که به طور کلی ایمن‌تر به نظر می‌رسد، می تواند چالش برانگیز نیز باشد و ممکن است برای افرادی با شرایط ویژه یا کسانی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند، مناسب نباشد.

جمع‌بندی

رژیم فستینگ و رژیم کتوژنیک هر دو الگوهای غذایی موثری هستند که می‌توانند به کاهش وزن و بهبود سلامتی افراد کمک کنند. موفقیت هر یک از برنامه‌های غذایی تا حد زیادی به وضعیت سلامتی، سبک زندگی و ترجیحات شخصی فرد بستگی دارد. ما در این مقاله از سایت بینشی نو  در مورد رژیم فستینگ و انواع آن، همچنین مزایا و معایب این رژیم توضیح دادیم و در نهایت تفاوت رژیم فستینگ و کتوژنیک را بررسی کردیم.

اخیرا افراد زیادی، این دو رژیم را با هم ترکیب می‌کنند که استفاده هم‌زمان از این دو رژیم باعث می‌شود تا بدن زمان بیشتری در طول شبانه‌روز را در حالت چربی‌سوزی قرار ‌گیرد. البته نوع رژیم یا ترکیب آنها با هم، بستگی به شرایط بدنی افراد دارد که باید با توجه به مشاوره‌های پزشک متخصص تغذیه و بر اساس وضعیت سلامتی شخص مورد انتخاب قرار گیرد.