مزایا و مضرات آدامس + آیا جویدن آدامس ضرر دارد؟
جویدن آدامس یک عمل روزمره است که در طول سال‌ها به یکی از عادات معمول و پرطرفدار در جوامع مختلف تبدیل شده است. این فعالیت، علاوه بر لذت بردن از طعم و بوی انواع مختلف آدامس، بسیاری از ما را به دنیایی از احساسات متفاوت، از جمله تازگی دهان و لذت بردن بیشتر در طعم غذاها و نوشیدنی‌ها، میبرد.
از منظر تاریخی، جویدن آدامس از باستانی‌ترین فرهنگ‌ها تا به امروز ردپای خود را بر جای گذاشته است. با گذشت زمان، آدامس از ساده‌ترین ترکیبات گیاهی به ترکیبات پیچیده‌تر مواد شیمیایی و افزودنی‌های مختلف تکامل یافته است.
اگر از چند نفر بپرسید که مزایا و مضرات آدامس چیست و آیا جویدن آدامس برای سلامت شما خوب است یا آسیب‌زا، احتمالاً چندین پاسخ مختلف دریافت خواهید کرد. این به دلیل این است که جویدن آدامس نقش متفاوتی در سلامت دهان و دندان و سلامت کلی شما دارد. برای پاسخ به این سوال مهم، باید به چند جنبه مختلف از تأثیر جویدن آدامس بر دهان و بدنتان بپردازیم. پس با بینشی نو همراه باشید تا به پاسخ سوال‌تان برسید.
یک مرور سریع از تأثیرات جویدن آدامس
بیشتر آدامس‌ها شیرین‌کننده‌های مصنوعی دارند که باعث اثرات مخربی بر سلامت شما می‌شوند، بدون توجه به اینکه آدامس قنددار باشد یا خیر. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳ نشان داد که افرادی که آدامس می‌جوند، کمتر از مواد غذایی سالم مانند میوه و سبزیجات استفاده می‌کنند و بیشتر مواد غذایی مضر مانند چیپس سیب‌زمینی و شکلات مصرف می‌کنند.
همینطور جویدن آدامس ممکن است باعث آزاد شدن جیوه استفاده شده در دندان‌های پر شده با آمالگام شود. (آمالگام یک ماده ترمیمی انعطاف‌پذیر است که تقریباً بیش از ۵۰ درصد آن را فلز جیوه تشکیل می‌دهد)
در ایالات متحده، ۵۹٪ جمعیت به طور منظم از آدامس استفاده می‌کنند. این عدد فقط در ایران (۸۲٪) و در عربستان سعودی (۷۹٪) می‌باشد! دلیل افزایش نرخ در خاورمیانه وجود فرهنگی است که سوپر مارکت‌های کوچک به جای سکه (پول خرد) به طور معمول به افراد آدامس می‌دهند.
اکنون که اطلاعات و آمار اصلی را در مورد جویدن آدامس می‌دانیم، بیایید مزایا و مضرات آدامس را دقیق‌تر بررسی کنیم:
مضرات جویدن آدامس
1. تأثیرات شیرین‌کننده‌های مصنوعی بر سلامتی
بسیاری از مردم به مواد موجود در آدامسی که می‌جوند به اندازه کافی توجه نمی‌کنند چون بخش شیرین‌کننده آدامس به طور معمول بلع نمی‌شود. در نتیجه، دهان و لثه‌های شما در مدت زمان طولانی در معرض این مواد قرار دارند و از آنجایی که پوسته داخلی دهان شما بسیار جذب‌پذیر است، بسیاری از مواد می‌توانند مستقیماً از طریق آن جذب شوند.
بسیاری از آدامس‌های بدون قند، با یک جایگزین شیرین‌کننده معمولی به نام آسپارتام شیرین شده‌اند. یک مطالعه که در مجله علوم زندگی منتشر شد، به این نتیجه رسید که آسپارتام ممکن است باعث تولید فورمالدهید در بدن شود که یک کارسینوژن شناخته شده است. (کارسینوژن یعنی ماده‌ای که توانایی آسیب‌رسانی به ژنوم یا اختلال در فرایندهای متابولیکی سلول را داراست)
برخی از افراد ادعا کرده‌اند که پس از مصرف آسپارتام، علائم جانبی مانند سردرد، سرگیجه و تغییرات مزاج داشته‌اند، اگرچه FDA و جامعه سرطان آمریکا هیچ هشدار رسمی در مورد آن به جز برای افرادی که آنزیم لازم برای تجزیه آن را ندارند، منتشر نکرده‌اند.
2. اختلالات مفصل فک tempromandibular (TMJ)
مفصل tempromandibular یا TMJ، جایی است که فک شما به جمجمه متصل میشود. اختلالات TMJ ناشی از عضلاتی است که کنترل این مفصل به طور زیادی خسته شده یا ناپایدار شده‌اند. اگرچه جویدن آدامس به تنهایی باعث ایجاد این اختلال نمی‌شود، اما افرادی که عادت منظم به جویدن آدامس دارند، ممکن است آنها را در معرض خطر ابتلا به اختلالات TMJ قرار دهد.
جویدن مفرط آدامس یا جویدن یک طرفه (فقط در یک طرف دهان) هر دو ریسک افزایش ابتلا به اختلالات TMJ را افزایش می‌دهند، زیرا این کار برای مناطق TMJ حساسیت و آسیب بیشتری ایجاد می‌کنند که این مورد یکی از اصلی‌ترین مضرات آدامس جویدن محسوب میشود.
3. اختلالات دندان
جویدن آدامس به طور منظم می‌تواند منجر به فرسایش بیش از حد مینای دندان شود. به طور خاص، دندان‌های فک بالا ممکن است به تدریج از هم فاصله بگیرند، در حالی که دندان‌های فک پایین به تدریج به سمت عقب حرکت می‌کنند. اگر این رفتار ادامه یابد و نادیده گرفته شود، این تغییرات ممکن است در نهایت منجر به نیاز به درمان ارتودنسی برای اصلاح آنها شود.
علاوه بر این، اگر مینای دندان‌ها به طور تدریجی فرسوده شود، ممکن است دندان‌هایتان به غذا و نوشیدنی‌های گرم یا سرد یا غذاهای اسیدی حساس شوند.
4. سردردها
بعضی از افراد که به طور مداوم آدامس می‌جوند، به خصوص جوانان و نوجوانان، سردرد تجربه کرده‌اند. این به دلیل خستگی عضلات فک است. این سردردها معمولاً نتیجه جویدن آدامس به عنوان یک روش برای مقابله با استرس است، مانند هنگام مطالعه دروس و یا آزمون‌های مهم.
این استرس منجر به جویدن شدیدتر و سریع‌تر میشود، که مشکل را بیشتر کرده و منجر به سردرد تنشی میشود که یکی از شایع‌ترین مضرات جویدن آدامس به شمار می‌آید.
5. پوسیدگی دندان‌ها
دندان‌پزشکان به طور کلی آدامس‌های بدون قند را توصیه می‌کنند. زیرا با جویدن آدامس‌های قنددار، دندان‌های خود را در معرض خطر پوسیدگی قرار می‌دهید. اگر عادت منظمی به جویدن آدامس قندی دارید، این خطر بیشتر خواهد شد.
یکی از مضرات جویدن آدامس قنددار این است که می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان و فرسایش آن شود، زیرا زمانی که آدامس با شیرین کننده قندی می‌جوید، دندان‌ها و لثه‌هایتان را در مدت زمانی طولانی در حالت غرق در شکر قرار می‌دهید.
مزایای جویدن آدامس
1. تازگی دهان
آدامس‌ها همیشه عطر و طعم خوبی به دهان می‌دهند و می‌توانند از ایجاد بوی بد دهان جلوگیری کنند. زیرا جویدن آدامس باعث افزایش تولید بزاق میشود که این خود کمک به تعادل pH دهان می‌کند. این فرآیند باعث تقویت فعالیت‌های طبیعی دهان شده و با پاکسازی باقیمانده‌های غذا و حذف اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌های دهانی، به بهبود سلامت دهان کمک می‌کند.
جویدن آدامس می‌تواند موجب فعال شدن عضلات فک شود که این به تحریک جریان خون به داخل بافت‌های دهان کمک کرده و می‌تواند به بهبود وضعیت عمومی دهان و لثه‌ها کمک نماید. با این حال، لازم است به یاد داشته باشیم که جویدن آدامس تنها یک روش موقت برای تازه کردن دهان است و نباید به آن به عنوان جایگزینی برای مراقبت‌های دهانی اساسی مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن اعتماد کرد.
2. تقویت تمرکز
برخی تحقیقات نشان داده‌اند یکی از مزایای جویدن آدامس این است که می‌تواند به بهبود تمرکز و حافظه کمک کند، البته این اثر ممکن است موقت باشد. جویدن آدامس باعث افزایش جریان خون به مغز میشود که می‌تواند فرآیندهای شناختی را بهبود بخشیده و بر روی تمرکز و توجه تأثیر بگذارد. این فعالیت حرکت متناوب عضلات صورت و فک را فراهم می‌کند که می‌تواند مغز را برای فعالیت‌های ذهنی فعال و آماده کند.
همچنین، جویدن آدامس ممکن است تنش و استرس را کاهش دهد، که این موضوع نیز می‌تواند بهبود تمرکز و توجه را تسهیل کند. البته، تأثیراتش بر تمرکز برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد و برخی ممکن است این تأثیر را احساس نکنند.
3.تسکین استرس
یکی دیگر از مزایای جویدن آدامس این است که می‌تواند به عنوان یک ابزار ساده و موثر برای تسکین استرس عمل کند. جویدن آدامس به واسطه فعالیت‌های مکانیکی دهانی، می‌تواند به طور موثر به کاهش اضطراب کمک کند. همچنین، عطر و طعم آدامس می‌تواند حس آرامش و تازگی را فراهم کند و باعث ایجاد حالت روانی مثبتی شود که به کاهش استرس و افزایش حالت ذهنی مطلوب کمک می‌کند.
4. شما را آگاه و بیدار نگه می‌دارد
فعالیت جویدن آدامس می‌تواند باعث افزایش جریان خون در ناحیه سر شود که این باعث افزایش انرژی و بیداری میشود. همچنین برخی از مطالعات نشان داده است که بوی موجود در آدامس می‌تواند بر برخی از قسمت‌های مغز اثرگذار باشد و کمک کند تا شما روحیه و حوصله بیشتری داشته باشید.
جمع‌بندی
در کل، اگر آدامس بدون قند جویده شود، ممکن است حتی تأثیر مثبتی روی دندان‌ها داشته باشد؛ به این صورت که با حذف پلاک و باکتری‌های مضر از سطح دندان‌ها و لثه‌ها، می‌تواند از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری کند. اما به خاطر داشته باشید که جویدن آدامس به تنهایی یک عادت سالم به حساب نمی‌آید و ممکن است با مشکلات و خطراتی همراه باشد که ارزش بررسی دارند.
اگر می‌خواهید دهان‌تان را نمناک و تازه نگه دارید، بهتر است به طور مداوم از دندان‌ها و لثه‌های خود مراقبت کنید، نخ دندان بکشید و بطور روزانه مسواک بزنید. به جای اینکه از آدامس برای داشتن بوی مطبوع دهان استفاده کنید، یک لیوان آب سرد با برگ‌های نعناع می‌تواند جایگزین خوبی برای تازه کردن و بوی مطبوع دهان پس از غذا باشد.
دهان و دندان‌های شما بسیار پر اهمیت هستند، زیرا آنها دروازه ورودی بدن شما می‌باشند. مراقبت از آنها اهمیت ویژه‌ای دارد و باید به این نکته توجه کنید که چگونه چیزهایی که می‌خورید، می‌آشامید و می‌جوید ممکن است بر سایر نقاط بدنتان تأثیر بگذارد.
منبع: westsidefamilydentistry.com
سوالات متداول:
1. فواید آدامس جویدن برای صورت چیست؟
جویدن آدامس می‌تواند با تحریک عضلات صورت و فک، منجر به تقویت آنها و بهبود و استحکام عضلات منطقه‌هایی همچون فک، گونه‌ها و لبها شود. همچنین، جویدن آدامس باعث افزایش جریان خون در مناطق مختلف صورت میشود که این می‌تواند به ترمیم بافت‌های پوستی و افزایش زوایای جوانی صورت کمک کند. اما باید به یاد داشت که این فواید بیشتر به عنوان نتیجه‌های ثانویه مطرح می‌شوند و برای حفظ صحت و جوانی صورت، مراقبت‌های پوستی و بهداشتی کامل نیز ضروری است.
2. جویدن آدامس برای معده چه مزیتی دارد؟
جویدن آدامس می‌تواند برای معده مفید باشد زیرا فرآیند جویدن آدامس باعث تولید بیشتر بزاق دهان شده که می‌تواند در فرآیند هضم کمک کننده باشد. بزاق ترشح شده اسیدهای معده را کاهش می‌دهد و در بیشتر مواقع باعث کاهش احساس سوزش یا ترشی در معده شود.
3. جویدن آدامس در کدام کشور ممنوع است؟
سنگاپور تنها کشوری است که جویدن آدامس در آن ممنوع اعلام شده است.
4. آیا جویدن آدامس باعث چاق شدن یا لاغری میشود؟
خیر، جویدن آدامس به طور مستقیم با چاق یا لاغر شدن مرتبط نیست. این عمل تنها به تنفس تازه‌تر و تمیزتر و کاهش احساس گرسنگی کمک می‌کند. اما برخی ممکن است آن را به عنوان یک روش برای کنترل اشتها یا جلوگیری از مصرف مواد غذایی مطرح کنند. ولی تأثیر مستقیمی بر روی کاهش یا افزایش وزن بدن شما ندارد.
5. آیا جویدن آدامس باعث نفخ میشود؟
بله، جویدن آدامس می‌تواند منجر به نفخ و افزایش حجم هوا در داخل روده‌ها شود. وقتی آدامس جویده میشود، هوا همراه با مصرف آدامس وارد دهان میشود و با جویدن و حرکت فک‌ها و گلو، هوا به صورت حبس شده در روده‌ها قرار می‌گیرد که ممکن است باعث ایجاد احساس نفخ و سرفه شود.
6. آیا جویدن آدامس باعث هضم غذا میشود؟
جویدن آدامس ممکن است کمی به فرآیند هضم غذا کمک کند. این عمل با تولید بزاق بیشتر و فعالیت عضلات فک و دهان همراه است که ممکن است جریان خون به سمت معده را تحریک کند. این موارد می‌توانند کمک کننده باشند اما جویدن آدامس تنها یکی از عوامل کمکی در فرآیند هضم است و نباید به عنوان روش اصلی و اصولی برای هضم غذا تلقی شود.
